Ο “άλλος”, εντός του εαυτού μας
Πάρε ένα βήμα έξω από το κουτί σας!
Πρόσφατα έχω ακούσει αρκετά σχόλια από διάφορους, σχετικά με το ότι είμαι Τουρκοκύπρια από την Ποταμιά. Ένα απ’ αυτά τα σχόλια ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον για ‘μένα:
«Είσαι πιο πολύ σαν μια Ελληνοκύπρια, αλλά συναισθηματικά είσαι Τουρκοκύπρια.»
Πρέπει να παραδεχτώ ότι ήταν από τα πιο παράξενα σχόλια που έχω δεχθεί στη ζωή μου. Και το σκεφτόμουν αυτό για αρκετό καιρό. Εντούτοις, σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, συνηδειτοποίησα ότι το κατανόησα απόλυτα.
Ο κόσμος με βλέπει ως “η άλλη”, όμως ταυτόχρονα, δεν είμαι έτσι.
Είμαι μεν όπως μια Ελληνοκύπρια επειδή ομιλώ την Ελληνοκυπριακή διάλεκτο και κινούμαι/ζω απαρατήρητη εντός της Ελληνοκυπριακής κοινότητας, αλλά είμαι Τουρκοκύπρια επειδή έτσι νιώθει η καρδιά μου και έτσι λέει η Κυπριακή Δημοκρατία (στην Κύπρο αυτόματα εντασσόμαστε στην κοινότητα του πατέρα).
Εδω και πολύ καιρό προβληματίστηκα για το πώς να “κατηγοριοποιήσω” τον εαυτό μου. Σε ποιο «κουτί ταυτότητας» θα πρέπει να τοποθετήσω τον εαυτό μου;
Ενα κουτί είναι πολύ χρήσιμο για να αποθηκεύουμε πράγματα, αλλά στο τέλος αυτά τα πράγματα θα πρέπει να βγουν από το κουτί τους.
Στην Κύπρο, πολλοί απο’μας προσπαθούμε, μεταφορικά, “να τοποθετούμε κάποιον, ή κάποια μέσα σε ένα κουτί”. Προσπαθώντας να καταλάβουμε κάποιο άτομο με τρόπο που να συνάδει με τις υπάρχουσες αντιλήψεις μας, με τον ένα τρόπο, ή τον άλλο, κατατάσσουμε τους ανθρώπους σε κατηγορίες. Και ‘γω κάνω το ίδιο. Αλλιώς πώς θα καταλάβουμε το ποιοι είναι; Πώς θα εξηγήσουμε το ποιοι είμαστε;
Ίσως είναι παρόμοιο με τον τρόπο, όταν γνωρίζουμε ένα νέο άτομο: Μερικές φορές υπάρχει ενδιαφέρον για να μάθεις π.χ. ποιοι είναι οι γονείς, παππούδες, οι γείτονές του, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουμε κάποιου είδους σύνδεσης, να κτίσουμε μια εικόνα με την οποία μπορούμε να ταυτιστούμε.
Στο συνήθειο που έχουμε να βάζουμε κάτι, ή κάποιο άτομο, μεταφορικά, σε ένα κουτί, δυστυχώς δεν βοηθά το ξεπερασμένο και προβληματικό Σύνταγμα του 1960, το οποίο λέει:
«Την ελληνικήν κοινότητα αποτελούσιν άπαντες και πολίται της Δημοκρατίας, οίτινες είναι ελληνικής καταγωγής και έχουσιν ως μητρικήν γλώσσαν την ελληνικην ή μετέχουσι των ελληνικών πολιτιστικών παραδόσεων ή ανήκουσιν εις την Ελληνικήν Ορθόδοξον Εκκλησίαν.»
«Την τουρκικήν κοινότητα αποτελούσιν άπαντες οι πολίται της Δημοκρατίας, οίτινες είναι τουρκικής καταγωγής και έχουσιν ως μητρικήν γλώσσαν την τουρκικήν ή μετέχουσι των τουρκικών πολιτιστικών παραδόσεων ή είναι μωαμεθανοί.»
Η μητρική μου γλώσσα δεν είναι τα Τουρκικά και ούτε είμαι Μουσουλμάνα.
Εντούτοις, το μόνο που μπορούμε να ευελπιστούμε είναι ότι στην επίλυση του Κυπριακού προβλήματος, αυτές οι επίσης προβληματικές πτυχές του Συντάγματος θα διορθωθούν και θα εκσυγχρονιστούν.
Εν τω μεταξύ, ποτέ δεν είναι αργά να δώσουμε στον εαυτού μας την ευκαιρία να κάνουμε ένα βήμα, έξω από το δικό μας κουτί.