Αφήνοντας πίσω μας το παρελθόν
Τριαντάφυλλα για την Γκιουλσούν
Οι κηδείες είναι πάντα δύσκολες. Όποιο και να είναι το αγαπημένο πρόσωπο και όποια η ηλικία του, η εμπειρία και τα συναισθήματα που συνακολουθούν είναι, κατά κάποιο τρόπο, απροσδόκητα.
Πριν δύο εβδομάδες θάψαμε την ενενηνταπεντάχρονη γιαγιά μου στο Τουρκοκυπριακό κοιμητήριο της Ποταμιάς. Εκεί παραβρέθηκαν και κάποιοι Ποταμίτες με τους οποίους έχουμε μεγαλώσει μαζί. Ήρθαν μετά και στον «καφέ» (το κέρασμα που συνηθίζεται) που κάναμε εις μνήμην της γιαγιάς μου.
Υπό κανονικές συνθήκες δεν νοιώθω πολύ άνετα να γράφω για εμπειρίες οι οποίες είναι αρκετά προσωπικές για ‘μένα. Εντούτοις πιστεύω ότι σε κάθε συναισθηματικά οδυνηρή κατάσταση πάντα υπάρχει και λίγο χιούμορ (έστω και μαύρο χιούμορ) για να ελαφρύνει τη βαριά ατμόσφαιρα.
Όπως έχω γράψει και σε προηγούμενες αναρτήσεις, εδώ και πολλά χρόνια εγώ και ο αδελφός μου μιλάμε σε κάποιους συγγενείς μας στα Ελληνικά (κατ’ακρίβεια, στην Ελληνοκυπριακή διάλεκτο). Αυτό φυσικά δημιούργησε κάποια σύγχυση με την ταυτότητά μου – αν είσαι Ελληνοκύπρια μιλάς Ελληνικά και αν είσαι Τουρκοκύπρια μιλάς Τουρκικά.
Υπάρχουν φορές που λέμε «εμείς» και εννοούμε «Ελληνοκύπριοι», αλλά υπάρχουν φορές που λέμε «εμείς» και εννοούμε «Τουρκοκύπριοι». Ζούμε σε παράξενους καιρούς.
Εντούτοις, κατά κάποιο τρόπο, δεν είχα αντιληφθεί πώς αυτό το πολύ σημαντικό κοινωνικό κατασκεύασμα – αυτό της ταυτότητας – είχε επηρεάσει τη δική μου οικογένεια, μέχρι την κηδεία της γιαγιάς μου όταν είπε ο αδελφός μου: «Ααα ξέχασα ότι η γιαγιά μας ήταν Μουσουλμάνα!»
Απολογούμαι εκ των προτέρων στους πιο θρησκευόμενους Μουσουλμάνους αναγνώστες για το ότι μιλάμε με τόσο… μη σοβαρό τρόπο για το ότι η γιαγιά μας ήταν Μουσουλμάνα, αλλά όταν περνάς τόσα πολλά χρόνια μιλώντας στη γιαγιά σου στα Ελληνικά, είναι φυσικό ότι σε κάποιο στάδιο μπορεί να ξεχάσεις σε ποια κοινότητα και θρησκεία ανήκει. Επιπλέον, δεν θυμάμαι να είχε πάει ποτέ στο τζαμί, μετά που πέθανε ο παππούς μου το 1984.
Πάλι, είναι φυσικό να συσχετίζουμε τα Ελληνικά με την Ελληνορθόδοξη θρησκεία και τα Τουρκικά με το Ισλάμ. Τότε εάν εσύ, όπως εμάς, δεν μπορείς να προσαρμοστείς σε αυτά τα πλαίσια, μπορεί να νοιώθεις τον εαυτό σου, ότι ξέχασες ποιος/ποια είσαι.
Εν τω μεταξύ, στο σπίτι της μητέρας της ξαδέλφης μου (θεία μου, εξ’ αγχιστείας) ο διάσημος ιμάμης Σιακίρ Αλέμταρ από το Χαλά Σουλτάν τεκέ της Λάρνακας, καθόταν στο σαλόνι περικυκλωμένος από Ελληνοκύπριους. Και ‘γω σκεφτόμουν, ότι πρέπει να είναι η μόνη κηδεία που έκανε με τόσους πολλούς Ελληνοκύπριους. Το τι περνούσε από το μυαλό του για την περίσταση μόνο αυτός το ξέρει!
Φαίνεται ότι παρά την θλίψη, υπήρξαν μερικές χιουμοριστικές στιγμές για να μας διδάξουν τη σημασία της πολυπολιτισμικότητας και το πόσο σημαντικό είναι για ‘μας να την αποδεχόμαστε – ή τις ομοιότητες, εξαρτάται πώς θέλετε να το δείτε – σε μια κοινότητα και σε ένα καθόλα, πολύ συνηθισμένο χωριό της Κύπρου.